Hz MUHAMMED'e sorulan sorular...

Konu: Hz MUHAMMED'e sorulan sorular... Salı Mayıs 05, 2009 8:53 pm

Hz.Peygamberden şöyle rivayet edilmiştir: “Allah yapılması gereken hükümleri farz kılmıştır. Onları çiğnemeyiniz. Hadler koymuştur, onları tecavüz etmeyiniz. Bazı şeyler hakkında da, unuttuğundan değil, size olan merhametinden dolayı sükut etmiştir (afv). Onları da deşelemeyiniz.” Başka bir rivayette de “Onları da kabul ediniz.”Darakutni 4/184,298
İbn Abbas ise: Hz.Muhammed’in sav ashabından daha hayırlı kimse görmedim. Onlar Hz.Peygamber ölünceye kadar, hepsi de Kur’an’da bulunan on üç sorudan başka soru sormamışlardır. “Sana hayız hakkında soruyorlar,,Bakara 222 “Sana yetimler hakkında soruyorlar..Bakara 220 “Sana haram olan ayı soruyorlar..Bakara 217 gibi. Onlar ancak kendilerine faydası olacak şeyleri soruyorlardı.” Demektedir. Yani çoğu kez böyle yaparlardı, demek istiyor.

Yine İbn Abbas: “Kur’an’da sükut geçilen şeyler Allah’ın bağışladığı şeylerdendir.” Kendisine haram kılınmamış şeyler (yani haramlık şüphesi bulunup da hakkında kalıcı bir nasss bulunmayan, sükut geçilen konuları) hakkında sorarlardı da, o cevap olarak “O afvdır” derdi. Kendisine:
-Zimmilerin malları hakkında ne dersin? Diye sormuşlardı. Cevap olarak:
-Afvdır; demişdi. Yani onların mallarından zekat alınmaz, demek istemiştir.
Ubeyd b. Umeyr de: “Allah helali helal, haramı da haram kılmıştır. O’nun helal kıldığı şeyler helal, haram kıldığı şeyler de haramdır. Sükut geçtiği şeyler ise, afvdır” demiştir.
Kısmen bu manaya delalet eden deliller bulunmaktadır. “Allah seni affetti (affetsin). Onlara niçin izin verdin.”Tevbe 43 ayeti gibi. Buradaki izin konusu, hakkında nass bulunmayan ictihadi bir konudur.

Usulcülerin de genişçe üzerinde durdukları gibi, şeraitte ictihad konusunda yapılan hatalar affedilmiştir. “Daha önceden Allah’tan verilmiş bir hüküm olmasaydı, aldıklarınızdan ötürü size büyük bir azab erişirdi.”Enfal/68 ayetide bu meyandadır. Hz.Peygamber hakkında bir hüküm inmeyen konularda çok soru sorulmasını asli beraet hükmüne binaen iyi karşılamazdı. Çünkü bu gibi şeyler asli beraet hükmüne raci bulunuyordu. Yani asli beraetle filer “mafuvun anh” yani af kapsamına giriyorlardı. Nitekim bir hadislerinde Hz.Peygamber: “En büyük cürüm işleyen insan, haram olmayan bir şey hakkında soru soran ve bu sorusu yüzünden o şeyin haram kılınmasına sebep olan kimsedir.”Ebu Davud Sünne 6. buyurmuşlardır. Yine o: “Ben sizi terkettikçe, siz de benim üstüme gelmeyiniz. Şüphesiz ki, sizden önceki kavimler, mutlaka peygamberlerine fazla soru sormalarından dolayı helak olmuşlardır.”Nesei, hac 1; Ahmet 2/247 buyurmuşlardır. Hz.Peygamber “Oraya yol bulabilen insana Allah için Ka’be’yi haccetmesi gereklidir.”Ali İmran 97 ayetini okumuştu. Bir adam kalkarak:
-Ya Rasulallah! Her sene mi? Diye sordu. Hz.Peygamber bu soruya cevap vermedi. Adam sonra : “Ya Rasulallah! Her sene mi? Diye sordu. Hz.Peygamber yine yüz çevirdi. Adam üçüncü kez yine: “Ya Rasulallah! Her sene mi?” diye sordu. Bunun üzerine Hz.Peygamber: “İrade ve kudretiyle yaşadığım Allah’a yemin ederim ki, eğer ‘Evet!’ deseydim o zaman mutlaka (her sene) vacib olurdu; eğer o şekilde vacib olsaydı siz de onu yerine getiremezdiniz; onu yerine getirmediğinizde de küfre girerdiniz. Ben sizi bıraktığım sürece siz de beni bırakınız, üstelemeyiniz.”Müslim hac 141, nesei hac 76, ibn mace menasik 41-44, Ahmet 4/175 buyurmuş ve sonra yukarıda geçen hadisi irad buyurmuşlardır. Yüce Allah : “Ey iman edenler! Size açıklanınca hoşunuza gitmeyecek şeyleri sormayın.”Maide 101 buyurmuş, sonra da “Allah onları affetti” diye eklemiştir. Yani o şeyleri demektir. Şu halde bunlar ‘afv’ mertebesinde olmaktadır. Hz.Peygamber sorulardan hoşlanmaz, onları ayıplar ve çok soru sormayı yasaklardı. Rivayete göre bir gün Hz.Peygamber kalktı; yüzünden öfkeli olduğu olduğu belli idi. Kıyametten bahsetti. Ondan önce de azametli şeylerden bahsetmiştir. Sonra:
“Kim bana bir şey sormak isterse sorsun. Vallahi, bana ne sorarsanız, mutlaka onun cevabını vereceğim!” buyurdu.
Ravi Enes şöyle der: İnsanlar bunu duyunca iyice ağlamaya başladılar. Hz.Peygamber de tekrar tekrar “Bana sorun!” diyordu.
Bunun üzerine Abdullah b. Huzafe es-Sühemi kalktı ve:
-Babam kim? Ya rasulallah! Diye sordu. Hz.Peygamber:
-Baban Huzafedir. Buyurdu. Hz.Peygamber tekrar tekrar “Bana sorun!” diye devam edince Hz.Ömer dizleri üzerine çökerek:
-Ya Rasulallah!Biz Rab olarak Allah’tan, din oarak İslam’dan, peygamber olarak Muhammed’den (sav) razıyız; dedi. Bunun üzerine Hz.Peygamber sükun buldu ve ayet indi.İbn Kesir 2/104
Daha önce Hz.Peygamber “İrade ve kudretiyle yaşadığım Allah’a yemin ederim ki, az önce ben namaz kılarken cennet ve cehennem şu duvarın üzerinde bana arzedildi.(Ekran gibi.Hadisin metninde “urd” kelimesi geçmektedir. Bu kelime bir şeyin yanı, canibi manasınadır) Hayırda da şerde de bugün gibisini görmedim.” Buyurmuştu. Hadisin akışını (siyak ve sibakını) da göz önünde bulundurduğumuzda, Hz.Peygamberin’in öfke içerisinde “Bana sorun!” buyurmaları, sualin neticelerini göstermek suretiyle onları tenkil anlamı taşımaktadır.(Haram olmayan şeyi haram kılıcı vahyin inmesi, rezil ve rüsvay olmaya maruz kalma vb. gibi kendilerinin hoşlarına gitmeyecek şeylerin ortaya çıkması vb.) Bu yüzdendir ki “Ey iman edenler! Size açıklanınca hoşunuza gitmeyecek şeyleri sormayın”Maide 101 ayeti inmiştir. Bu deliller muvacehesinde “mafuvvun anh” yani affedilen şeylerin de bu cümleden olduğu ortaya çıkmıştır. Bunlar da haklarında soru sorulması yasaklanılan şeylerdendir. Haccın Allah için olması ayetin gereği olmaktadır. Nitekim ayet haccın o sene yapılmasını da gerektirmektedir. Tekrardan bahsedilmeyince, yorumda uyulması gereken şey, ihtimaller içerisinden en hafif olanı almak olmalıydı. Diğer ihtimalin de murad olacağı varsayılsa bile o “mafuvvun anh” yani af kapsamına girecektir. Benzeri bir örnek de Beni İsrail’in bir inek boğazlamakla (Bakara 67) emredilmiş olmasıyla ilgilidir. Herhangi bir inek boğazlamakla emri yerine getirme imkanları bulunuyordu. Ancak onlar yönelttikleri sorularla ifrata gittiler, Allah’da zorlaştırdıkça zorlaştırdı. Sonunda güçlükle boğazladılar “Neredeyse de yapamayacaklardı”
Bütün bunlar göstermektedir ki, mükelleflerin fiillerinden mahiyetleri ve hükümleri hakkında sual etmenin pek iyi karşılanmadığı bir kısım bulunmaktadır. Bundan da onun “mafuvvun anh” yani af kapsamında olması iktiza eder.
AYRINTILI BİLGİ İÇİN : ŞATIBİ EL-MUVAFAKAT İZ YAY. SH.151-154